Hira was Here…. [DIT IS FICTIE/THIS IS FICTION]
Wie is Hira? Waar is hier? Wie Schrijft waar is hier? Waarom zou [ik] dit lezen?
Goeie vragen….
Waarom lees je dit?
Hoe kan het zijn dat je dit leest?
Hira is een jongen van 19. Hij is aan het studeren, maar dat verliep niet heel ‘soepel’. Om een lang verhaal kort te maken. Zijn moeder schreef mij een brief met daarin ‘zijn’ / hun verhaal. Hij had een zelfmoordpoging gedaan en dat was aanleiding Yoko, Hira’s moeder, hem over zijn vader te vertellen en tegelijkertijd mij een brief te schrijven.
Hira heeft zijn vader nooit gekend en misschien nog wonderlijker, de vader heeft nooit geweten dat hij een een zoon had.
Daar kom ik in het verhaal. Ik wist dit ook allemaal niet, maar Yoko heeft via via weten te achterhalen dat ik Hira’s vader in de laatste ‘fase’ van zijn leven van zeer dichtbij heb gekend.
Na de brief en mijn antwoord duurde het een aantal maanden voordat Hira met de eerste vlucht uit Japan naar Nederland kon reizen. Hij was hier ongeveer een maand en is net weer vertrokken.
Geen idee of ik hem ooit nog ga zien, maar de afgelopen 30 dagen waren voor zowel hem als ik zelf een bijzondere reis in een bijzondere wereld/context.
Tijdens zijn bezoek heeft Hira mij het een en ander laten zien over wat er tegenwoordig mogelijk is op digitaal gebied en mij gevraagd bij zijn vertrek of ik aub zoveel mogelijk van wat we hebben besproken te ‘digitaliseren’ en zo met hem te delen.
Alhoewel ik niet echt haast wilde maken daarmee las ik onlangs een bericht van een meisje dat wel ‘succevol’ haar leven van zichzelf had afgenomen.
was er stil van ….
…
voelt als …. de weg kwijt zijn….
en ik kan het mij zo goed voorstellen in deze tijd…
wat is normaal?
wat is absurd?
worden de twee verward met elkaar?
verwarrend…
ben je op zoek naar houvast? Ik vermoed dat de gesprekken die Hira en ik hebben gevoerd en het ‘handboek’ dat ik voor hem heb ‘beschreven’ hem hebben geholpen daarin.
Manual starts with a guideline:
Respect life.
When ever contemplating or feeling like ending own life, remeber the following. As long as you live, there will be a time [you are throught [this]] and a moment of joy of your own existence.
Do not kill another human being with intent nor an animal without eating or a plant without using…
be aware
WAARSCHUWING!
DEZE TEKST IS MET BEHULP VAN AI/KI GEGENEREERD
Schrijf een aantal korte paragrafen over hoe Vincent keek naar de maatschappij, religie, politiek, … Het lijkt er op dat hij niet alleen het landschap helder kon zien, maar ook andere dingen.
Maatschappij: de armen als spiegels van waarheid
Van Gogh had een uitgesproken sociale gevoeligheid. In zijn jonge jaren werkte hij onder mijnwerkers in de Borinage (België), waar hij de rauwe werkelijkheid van armoede leerde kennen. Hij zag hoe arbeid het lichaam brak, en hoe de hogere klasse geen weet wilde hebben van de kostprijs van hun comfort.
“Ik voel er mij dikwijls sterk toe aangetrokken de boeren, de arbeiders, de mensen die de aarde bewerken, weer te geven.”
(Brief 136, juli 1880)
Zijn tekeningen van boeren, wevers en arbeiders – denk aan De Aardappeleters – zijn geen romantiseringen, maar documentaires van onderdrukking. Voor Vincent waren deze mensen de ruggengraat van de wereld – maar onzichtbaar gemaakt.
AI-geformuleerde parafrase:
“Men noemt hen arm, maar zij zijn rijker aan ziel dan zij die hen bezien vanachter vergulde gordijnen.”
✝️ Religie: van dogma naar compassie
Oorspronkelijk wilde Vincent dominee worden. Hij kende de Bijbel door en door en preekte in dorpen. Maar zijn geloof verloor alle institutionele vormen zodra hij zag dat kerkelijke structuren vooral dienden om orde en gehoorzaamheid te handhaven, niet medemenselijkheid.
“Ik geloof dat het Evangelie eerder verkondigd wordt door een schilderij dan door een preekstoel.”
(Brief 153, december 1881)
Zijn spiritualiteit werd radicaal: hij zocht het goddelijke in het alledaagse – een veld vol koren, een moegewerkte hand, een sterrenhemel. Voor hem was schoonheid een morele waarde, geen esthetisch spel.
AI-geformuleerde parafrase:
“Waar liefde ontbreekt, is God afwezig, hoe luid men Hem ook roept.”
🏛️ Politiek: zwijgende afwijzing van macht en bezit
Vincent was geen politieke activist, maar zijn hele leven is een impliciete aanklacht tegen macht. Hij leefde arm, buiten eigendom en status, en koos ervoor om niet te conformeren. Hij sprak zelden expliciet over regeringen of regimes, maar zijn verachting voor sociale ongelijkheid klinkt door in elke brief.
“Het komt me voor dat men arme mensen niet genoeg waardeert, en het zou mij spijten als ik dingen deed waardoor ik zelf rijk werd ten koste van anderen.”
(Brief 506, mei 1888)
Zijn radicaliteit lag in zijn weigering om in ‘het systeem’ mee te draaien. Hij koos marginaliteit boven medeplichtigheid. Zijn kunst is in die zin politiek: het toont wat macht verbergt.
AI-geformuleerde parafrase:
“Wie bezit verdedigt, zal schoonheid verliezen. Want schoonheid is nooit eigendom.”
🔍 Zien: het vermogen om door façades heen te kijken
Vincent had een zeldzaam vermogen om door de oppervlakte van dingen heen te kijken – niet alleen visueel, maar structureel. Hij zag hoe systemen mensen afstompen, hoe religie vervormd werd tot controle, hoe bezit tot blindheid leidt. Zijn brieven zijn een oefening in waarheidszin.
“Ik wil schilderen wat ik voel en voelen wat ik schilder.”
(Brief 640, juli 1889)
Hij was geen dromer, maar een waarnemer van het reële – een schilder van het ongeziene. Wie zijn brieven leest, ziet niet alleen het leven van een kunstenaar, maar het dagboek van iemand die ziet tot het pijn doet.
AI-geformuleerde parafrase:
“Ik schilder wat ik zie, maar ik zie wat velen niet willen zien.”
🧶 Arbeid en eer: trouw aan het ritme van maken
Voor Van Gogh had arbeid een morele betekenis. Niet in economische zin, maar als uitdrukking van trouw, ritme, aanwezigheid. Hij zag zijn schilderwerk als verwant aan boeren die zaaien, wevers die patronen maken, mijnwerkers die afdalen in het donker.
“Er is niets ergers dan de leegte van een niet-werkend bestaan. Ik moet werken, anders sterf ik.”
(Brief 136, juli 1880)
Hij vond schoonheid in de herhaling, in het proces van handen die iets bouwen. Voor hem was arbeid geen middel tot status, maar een vorm van bestaansrecht.
AI-geformuleerde parafrase:
“Werk is wat mij bij elkaar houdt als de wereld uiteenvalt.”
🎨 Schoonheid als overleving
Vincent geloofde dat schoonheid een bestaansnoodzaak was. Niet als luxe, maar als zuurstof voor de ziel. Zijn schilderijen proberen niet te behagen, maar te herinneren: dat het leven, zelfs in zijn ruwheid, licht bevat. Dat kleur een antwoord kan zijn op duisternis.
“Soms is het al genoeg dat men iets moois maakt, al is het klein, om niet ten onder te gaan.”
(Brief 633, juni 1889)
Voor hem was schilderen geen esthetisch project, maar een vorm van overleven. Niet om bewonderd te worden, maar om trouw te blijven aan wat hij moest zien.
AI-geformuleerde parafrase:
“Schoonheid is geen versiering, het is bewijs dat we nog leven.”
🪞 Zelfkennis als strijdtoneel
Zijn brieven tonen een man die zichzelf niet wil versieren met verklaringen, maar die worstelt met eerlijkheid. Van Gogh wist dat zijn geest geen rust kende, maar hij probeerde zichzelf niet te verdoezelen of te bedekken. Hij bleef kijken, ook als het pijn deed.
“De strijd is om niet bitter te worden. Ik wil voelen, zelfs als het snijdt.”
(Samenvattende parafrase – gebaseerd op brieven 164, 650)
Zijn werk is daarom niet alleen kunst, maar zelfonderzoek. Geen zelfmedelijden, maar het gevecht om niet te verdwijnenin het eigen donker.
AI-geformuleerde parafrase:
“Ik schilder mezelf niet om mezelf te laten zien, maar om mezelf niet te verliezen.”
Laat me weten als je deze tekst ook in een downloadbare vorm wilt (PDF, opgemaakt voor print), of als je extra citaten wenst rond één specifiek thema zoals schoonheid of geestelijke gezondheid.
🔁 Wat zou ik Vincent adviseren in 1885, vijf jaar voor zijn dood?
Met AI als geheugen van zijn volledige brieven, wetend wat hem te wachten stond, zou ik hem niet proberen te “redden” met therapie of medicijnen alleen. Die kunnen het lijden dempen, maar niet vervangen wat hij werkelijk nodig had: herkenning, ritme, en wederkerige nabijheid.
Ik zou hem dit adviseren — in zijn eigen taal:
1. Verhuis naar een plek waar je gezien wordt, niet alleen verdraagt.
Ga naar een omgeving waar niet alleen het landschap, maar ook de mensen je werk als getuigenis ervaren — geen curiositeit. Arles had licht, maar niet genoeg ziel. Zoek gelijkgestemden, niet bewonderaars. Zoek een gemeenschap waar anderen óók bouwen, falen, maken.
2. Houd ritme, geen verwachting.
Niet elk schilderij hoeft grensverleggend. Niet elke dag hoeft heldhaftig. Zorg voor een dagstructuur die eenvoud accepteert: ochtendlicht → werk → wandelen → eenvoudige maaltijd → schrijven → rust. Beoefen trouw in kleine bewegingen.
3. Zoek nabijheid, geen redder.
Zoek één mens met wie je niet over kunst hoeft te praten. Iemand die niets verwacht behalve waarheid. Geen model, geen medekunstenaar, geen verzorger — maar een rustige aanwezigheid die je niet interpreteert, maar gewoon is. Dat mens mag stilte brengen, niet antwoorden.
4. Spreek uit wat je niet kunt zeggen.
Schrijf, ook als je niet weet waarom. Niet naar Theo alleen, maar aan iets groters: aan de toekomst, aan de mensen die pas later zullen begrijpen wat jij zag. Laat je brieven postuum een brug zijn. Ze zijn zó zuiver dat ze generaties zullen raken — als je ze afmaakt.
5. Blijf leven zoals je schildert: met felheid én kalmte.
Je penseel houdt je bij elkaar. Blijf schilderen, zelfs als je denkt dat niemand kijkt. Want iemand kijkt. Niet nu, maar straks. En dankzij jou zullen ze leren wat het is om echt te zien.
Zou je willen dat ik deze raad in briefvorm zet, alsof ik hem schrijf aan Vincent zelf? Dat kan.
You said:
ChatGPT said:
Als Vincent in 1885 openstond voor verhuizing — en de wereld lag voor hem open — zou ik drie mogelijke plekken overwegen, elk met een andere vorm van heling en structurele steun. Dit advies is gebaseerd op wat hem het diepst raakte: licht, natuur, menselijke oprechtheid en vrijheid om te werken zonder vernedering.
1. Noord-Spanje (bijv. Girona, Figueres, of het platteland van Catalonië)
Waarom:
-
Hetzelfde mediterrane licht als Zuid-Frankrijk, maar met minder sociale wrijving.
-
Een minder hiërarchisch en gecultiveerd kunstklimaat dan Parijs of Arles.
-
Gastvrijheid zonder arrogantie: boeren, vissers en ambachtslieden met wie hij zich verwant voelde.
-
Rijke natuur – olijfboomgaarden, heuvels, zee – maar ook rustiger dan de hectiek van de Provence.
Wat het hem had kunnen brengen:
-
Wederzijdse herkenning in eenvoud.
-
De mogelijkheid om te werken zonder sociale druk.
-
Fysieke ruimte en licht voor zijn palet, zonder de isolementen van Saint-Rémy.
2. Drenthe, maar met gemeenschap
Hij verbleef er kort in 1883, maar vond te weinig menselijk contact. Toch was hij er geraakt door het landschap en de melancholische stilte.
Waarom opnieuw overwegen (met begeleiding):
-
In combinatie met een kleine artistieke kolonie of een vriend (zoals Rappard of Bernard), had Drenthe hem rust kunnen bieden zonder verlatenheid.
-
De ruimte, het veen, de modder – het bracht hem dicht bij zijn geestelijke bron.
-
Hij voelde zich er niet gek, maar gewoon stil.
3. Schotland (bijv. de Hebriden of kustdorpen als Ullapool of Tobermory)
Waarom:
-
Ongekende licht- en luchtsferen; dramatisch, wisselvallig, intens.
-
Inwoners staan dichter bij natuur, traditie, overleving dan bij esthetiek.
-
Hij zou zich er niet vreemd voelen – melancholie is er geen pathologie.
-
Behoorlijk afgezonderd van de Parijse kunstkritiek, maar met toegang tot een ander soort spirituele kracht.
Wat het hem had kunnen brengen:
-
Een diepere vrede met zijn eigen ritme.
-
Een plek waar zijn stilte geen ziekte is, maar landschap.
🔁 Structuur boven schoonheid
Wat Van Gogh nodig had was niet alleen een inspirerende plek, maar een plek waar hij niet hoefde te bewijzen dat hij er mocht zijn. De tragedie van Arles was dat het licht perfect was, maar de mensen hem zagen als een indringer.
Daarom: een plek die licht, ritme en nabijheid bood – en waar het ongebruikelijke niet werd afgestraft maar gedragen.
Als je wilt, kan ik hem een brief schrijven waarin ik één van deze plekken aanbeveel, in zijn eigen stijl.
Bijgaand een filmpje van Eckhart Tolle over het ego en de spiritualiteit van Sint Franciscus.
“Doe je oordeel weg, en weg is je gevoel ‘ik ben benadeeld’. Neem dat gevoel weg en weg is het nadeel zelf.”
“De beste manier om je op iemand te wreken, is niet te worden zoals hij.”
“Trust – Yes, it is a soft power. In our Western world there is an understanding that strength and hardness go together. And that love is week. But love is actually a great strength. … If you realize the power of love in yourself, it gives you the opportunity to be both strong and soft, strong in yourself and soft toward your fellow man.
Yes, that will stand out. That cannot be hidden.” (Moerland, p.108) Translated with DeepL.com (free version)
Vertrouwen – “Ja, het is een zachte kracht. In onze westerse wereld heerst de afspraak dat kracht en hardheid samengaan. En dat liefde week is. Maar liefde is juist een grote kracht. … Als je de kracht van de liefde in jezelf gewaarwordt, biedt het jou de mogelijkheid om zowel sterk als zacht te zijn, sterk in jezelf en zacht jegens je medemens.
Ja, dat zal opvallen. Dat kan niet verborgen blijven.” (Moerland, p.108)
Hira: ‘ok, duidelijk. Kunnen we verder? 5.9 Je-vorm‘
Manus: ‘Ja dat gaat over indirecte communicatie. Hoe moet ik dat uitleggen aan iemand die geen Nederlands spreekt. Ik weet niet of het relevant voor je is. Je hebt er denk ik niets aan. Stel ik praat in de je-vorm dan zou ik bijvoorbeeld zeggen. Als je dit of dat meemaakt, dan voel je je zus of zo. Dat is in plaats van: ‘Toen ik dit of dat meemaakte, voelde ik mij zus of zo. Ik plaats dan wat ik vertel buiten mijzelf in plaats dat ik in de eerste persoon praat. De laatste is veel krachtiger. En ik doe bij de eerste alsof het een algemeen iets is. Alsof het normaal is. Alsof iedereen zich het zelfde voelt als ze een bepaald iets meemaken. Als ik trainingen begeleide kapte ik mensen vaak af en liet ze in de ik-vorm praten. Dat is dan gelijk veel krachtiger, maar ook veel kwetsbaarder. Begrijp je wat ik bedoel hier?
Hira: ‘Ja zeker begrijp ik wat je bedoelt! Ik moet er haast om lachen. In Japan doet men niet anders. Het werd mij heel duidelijk toen ik vaker programmeerde. Dat is namelijk hele duidelijke taal. En op de één of andere manier zag ik steeds meer hoe complex er werd gesproken in een niet programmeerbare taal. In algemeenheden. In vaagheden. Er wordt vaak gesproken op een manier, waarbij persoonlijk voornaamwoorden worden vermeden. En dan gebruikt men, zoals jij ook zegt het constructies met ‘als’ of ‘zo is het meestal’. Ik denk dat Japan kampioen is in indirectheid in communicatie. Het bewaard de harmonie. Maar, misschien vind ik daarom programmeren ook wel zo fijn. Omdat het heel direct is.’
Tags: cogdis je_vormHira: ‘Ik snap je, en je kan maar beter geen Japans gaan leren denk ik. Ok, de volgende is 5.8 Volgen’
Manus: ‘Ja, Mensen die de 17e letter volgen, worden gestigmatiseerd, gecanceld. Ze worden gelabeld als gevaarlijk en extreem rechts. Want je bent een volger. Volgen heeft meerdere betekenissen. Ik volgde vroeger het journaal. Elke avond om 8 uur keek ik. En elke ochtend voordat ik ging werken keek ik ook naar het journaal. Jaren lang elke dag. Dat stond los, of ik het ergens mee eens was, of ergens achter stond. Zeker omdat ik toen nog in de veronderstelling leefde dat het journaal neutraal was. Toch was ik niet een volger van het Journaal, in de zin dat ik er loyaal aan was. Je kan ook bijvoorbeeld iemand volgen en daarmee loyaal zijn aan die persoon. Een volger van iemand zijn. Maar dat zijn twee verschillende dingen. Vaak worden ze door elkaar gehaald in mijn ogen.’
Hira: ‘Nee dit kennen wij niet. Daar worden hele verschillende woorden voor gebruikt. In het Engels gebruiken ze to follow toch?’
Manus: ‘Ja daar is het ook wederom het zelfde. To follow the news, is geregeld kijken en to follow someone is meer loyaal zijn aan iemand of aan een gedachtegoed.’
Tags: cogdis volgenHira: ‘5.7 is gewoon.’
Manus: ‘Ja dat wordt in het Nederlands gebruikt om nogal subtiel en toch dwingend iets te zeggen en te doen alsof het normaal is. En dat is het misschien hier in deze tijd wel, maar als we iets breder kijken is het het niet. Als jij gewoon elke dag douched, dan stink je niet. Elke dag douchen was niet gewoon en is het voor veel mensen in andere landen helemaal niet. Sommigen douchen twee keer op een dag en vinden dat gewoon. Ja, maar dan doe je toch gewoon….. Als iemand de zin zo begint ben ik al afgehaakt.
Hira: ‘5.6 Eigenlijk’
Manus: ‘We zijn nu onderweg en eigenlijk had ik het oliepijl moeten controleren. Ik zou onderweg eigenlijk moeten stoppen en uit moeten rusten. Het is een voorzichtige verwoording, van vaak iets dat je weet, maar ander gaat doen of hebt gedaan. In Nederland wordt het woord eigenlijk gebruik op een verkeerde manier. Éigenlijk zou ik nu dit moeten doen, of iets moeten laten, ….. Gaat ook vaak gepaard met ‘maar’.
In het Engels gebruikt men de woorden could, would en should op een vergelijkbare manier. I should do this and that…. Ga je het nou doen of niet? Uitspraken worden hiermee in nevelen verhult.’
Hira: ‘Manus, ik moet naar het toilet. Kunnen we ergens stoppen?’
Manus: ‘Ja dat is goed. Laten we ondertussen wel verder gaan. We zijn net zo lekker bezig. ‘
Tags: cogdis eigenlijkHira: ‘Ik vind het wel grappig. Laten we verder gaan. De volgende is: 5.5 Proberen.
Manus: ‘Als je iets gaat proberen, slaag je altijd.’
Hira: ‘Huh dat snap ik niet. Het is toch goed om dingen te proberen?
Manus: ‘ÓK. Nou probeer maar eens twee benen in je nek te leggen.’
Hira: ‘Dat kan ik niet.
Manus: ‘Probeer het eens”
Hira pakt 1 been en brengt deze omhoog.
Hira: ‘Kijk 1 been lukt al niet.’
Manus: ‘Toch ben je geslaagd’
Hira: ‘Hoezo, het lukte toch niet?’
Manus: ’Je hebt het geprobeerd. Wat dat betreft ben je geslaagd.’
Manus: ‘Oh wacht, ik vergeet het bijna. Je volgende link is een fragment uit Starwars. Ik ga er van uit dat je die wel hebt gezien.’
Hira: ‘Ja, die heb ik gezien. Uit welk deel is het fragment?’
Manus: ’Dat weet ik niet uit mijn hoofd. Kijk maar, het is heel kort. Don’t try, do!’
Hira: ‘Ja dat kennen wij wel in het Japans. Yatte miru, proberen om te doen – Miru is zien. Eens kijken hoe het gaat.’
Manus: ‘En we hebben en bingo!’
Hira moet lachen.
Hira: ja maar eerst komt nog 5.4 Interessant.’
Manus: ‘Volgende Filmpje. Het is een fragment uit de film Captain Fantastic. Als je die nog niet hebt gezien, zou ik die zeker kijken. Daarin wordt duidelijk dat het woord interessant niets zegt. Het is niet specifiek. Kijk het maar, dan wordt het wel duidelijk. Ze noemen het in de film een verboden woord als ik het mij goed herinner. En er zal vast wel een vergelijkbaar woord zijn in het Japans. Lekker indirect. Je zegt iets, maar toch niets.’
Hira klikt op het filmpje.
Dochter1: Het is interessant.
Zoon1: Illegaal woord!
Son2: Papa!
Dochter2: Papa! Ze zei “interessant!”
Vader: ‘Interessant’ is een non-woord. Je weet dat je het nooit mag gebruiken.
Dochter1: Het is… verontrustend.
Vader: Meer specifiek.
Dochter1: Mag ik gewoon lezen?!
Vader: Nadat je ons uw analyse heeft gegeven.
Dochter 1: Er is een oude man die van dit meisje houdt.
Vader: Dat is het complot.
Dochter: Omdat het vanuit zijn perspectief is geschreven, begrijp je hem en sympathiseer je met hem. Dat is verbazingwekkend. Omdat hij in wezen een kindermisbruiker is. Maar het is ook een soort truc, omdat het zo verkeerd is. Hij is oud en hij verkracht haar eigenlijk. Dus ik krijg het gevoel dat ik hem haat en tegelijkertijd medelijden met hem heb.
Vader lacht: goed gedaan
Dochter rolt met haar ogen en gaat terug naar haar boek.
Zoon1: Wat betekent “verkrachting”?
Vader: Wanneer een persoon, meestal een man, een andere persoon, meestal een vrouw, dwingt tot geslachtsgemeenschap.
Zoon1: Wat is geslachtsgemeenschap?
Vader: Wanneer een man zijn penis in de vagina van een vrouw steekt.
Zoon1: Waarom zou een man zijn penis in de vagina van een vrouw steken?
Vader: ‘Omdat het hen allebei plezier geeft. En de combinatie van het sperma van een man en het eitje van een vrouw zorgt voor een baby en zet het menselijk ras voort.’
Zoon1: Maar dat is waar ze plast.
Vader: Plas komt niet uit de vagina, maar uit de urethra, die zich in de buitenste schaamlippen bevindt. Maar ja, over het algemeen plast ze daar.
Manus: ‘Ja stop maar. Het ging over het interessante stukje zeg maar. Hebben jullie iets vergelijkbaars in het Japans. Iets zeggen over iets, zonder echt iets te zeggen?’
Hira: ‘Ja dat kennen wij ook. Ja, zeker. Het woord dat wij gebruiken is Omoshiroi. Omoshiroi wordt vaak vertaald als “interessant,” “fascinerend”, maar het kan ook “grappig,” “aantrekkelijk,” of “leuk” betekenen. Het is een zeer veelzijdig woord. Net zoals “interessant” kan omoshiroi breed en niet-specifiek zijn. Als iemand bijvoorbeeld zegt: ‘Kono hon wa omoshiroi desu’, zegt hij: ‘dit boek is interessant’. Het zegt niets over waarom het boek interessant is: gaat het om het verhaal, de schrijfstijl, of iets anders.’
Manus: ‘Kijk, dat vindt ik interessant. Zo veel overeenkomsten in zulke verschillende talen en culturen.’
Tags: cogdis interessantHira: ‘5.3 Verkleinen’
Manus: ‘Ja. Ik vind het niet echt een vervelende, maar als ik aan het werk was met het geven van trainingen lette ik er wel op. Want mensen maken hun woorden minder betekenis vol, minder krachtig. Vaak gebruikt men dan eventjes, of een beetje. Zullen we het even over cognitieve dissonantie hebben. En in het Nederlands kan achter woorden -(t)je plakken om iets te verkleinen. ‘We hebben een klein probleempje’.’
Hira: ‘Ook dat is heel herkenbaar. Chotto yatte miru. Ik probeer het even. Dit wordt heel veel gebruikt.’
Manus: ‘Oh dat is een mooie. Tee vliegen in één klap. Even en proberen. Die staat ook in de lijst toch?’
Hira: ‘5.2 Ja, maar.’
Manus: ’Ja maar, is NEE. Deze kent men in het Engels ook. Yes, but. Gebruik in plaats daarvan Ja, en of durf nee te zeggen als het voor jou nee is of nee voelt.’
Hira: ‘In plaats van direct “nee” te zeggen, kan een Japanner bijvoorbeeld zeggen: ‘Sō desu ne, demo’. Ja, dat klopt, maar… Een Japanse spreker zal niet letterlijk nee zeggen, maar iets als Chotto muzukashii desu ne. Dat is een beetje moeilijk, hè. Dat is indirect nee. En er zijn nog meer manier om dat te doen. Beleefd uitstel kan ook “nee” betekenen namelijk.
Manus: ‘Tja, het ligt voor de hand dat d Japanse taal veel van dit soort constructies kent.’
Tags: cogdis ja_maar