Opvoeden – Raise
Het is meer dan voeden. OP – voeden. Net als “to raise”. Het kind omhoog tillen. Boven jezelf uit.
Wat is het?
Bij de geboorte van een eerste kind, wordt niet alleen een kind geboren, maar er wordt ook een moeder en een vader geboren. Daarvoor waren papa en mama nog ‘gewoon’ een man en een vrouw. Nu zijn het ouders, vader en moeder en worden het mogelijk ooit opa en oma. Het opvoeden van kinderen een belangrijk onderdeel van de zin van het leven.
Asynchroon
De ontwikkeling van kinderen loopt niet synchroon. Dat is heel duidelijk te merken aan de fysieke ontwikkeling, zoals het wisselen van tanden, menstrueren, etc. Dat zelfde geldt voor de niet fysieke ontwikkeling.
Uitgangspunt is het kind het eigen tempo te laten aanhouden. Ondersteunen, uitdagen en verleiden kunnen helpen tot groei, maar forceren zal vooral averechts werken.
De geschiedenis
Ouder – kind bespreking – Hoe doe je dat?
M/V
Na de geboorte heeft een kind vooral zorg nodig. De vrouwelijke kant van het opvoeden. Vanaf ongeveer 7 à 8 jaar gaat de aandacht verschuiven. Een kind kan steeds beter voor zichzelf zorgen en de opvoeding is meer gericht op de ontwikkeling en groei. De mannelijke kant van opvoeden is het inspireren, motiveren. In essentie er voor zorgen dat het kind zich ontwikkeld op een manier dat het als het volwassen is zichzelf kan redden in de wereld. Op eigen benen kan staan.
De vrouwelijke en mannelijke rol in het opvoeden zijn niet voorbehouden aan de vrouw en de man. Het is doorgaans wel zo dat vrouwen gemaakt zijn om te zorgen, in het verlengde van het dragen en baren van kind geeft de vrouw borstvoeding bijvoorbeeld. Mannen zijn doorgaans meer getalenteerd in het uitdagen van een kind. In het inspireren en doen groeien zodat een kind op verschillende vlakken vaardigheden ontwikkeld.
Bewust
Hoe bewust voedt jij als ouder je kind op. Er zijn een paar vragen die jouw bewustzijn op dit vlak kunnen verhogen en gelijk ook aanleiding kunnen zijn tot nieuwe wegen.
Voordat jouw kind het huis verlaat, wat wil dat het geleerd heeft?
Wat zijn de zegeningen in jouw opvoeding geweest en geef jij deze door aan jouw kinderen?
Was er injouw eigen opvoeding een gemis en geef jij dat nu wel aan jouw kinderen?
Ons Bewust
Onze lijst …
Basics (inclusief zwemmen)
Koken
Huishouden
Boeken / films / muziek
Zelfkennis
Omgangsvormen
Begrenzen
Peuter / Kleuter
Iedere ouder herkent de situatie dat als je kind iets niet wil, bijvoorbeeld aankleden of eten, je dan als ouder boos wordt, gaat forceren, snauwen. Laat ik het anders zeggen, ik heb nog niet iemand ontmoet die daar nooit last van heeft gehad.
Ik reageerde na een tijdje als volgt: ik houdt het kind stevig vast en blijf, met rustige stem, steed herhalen: ‘ik laat je weer los als je meewerkt, of als je naar mij gaat luisteren.’
Dat kan soms bast even duren voordat het dan ook zover is. Meestal komt er eerst boosheid, frustratie. Kinderen voelen feilloos aan of er ruimte is om toch hun zin te krijgen of dat het kansloos is. Met het vasthouden geef ik ze tegenwicht en ook veiligheid, borging. Met mijn rustige stem laar ik zien dat ik niet onder de indruk ben van hun gedrag en zeker weet dat het kind weer rustig gaat worden. Het werkt altijd.
Regels
Een aspect van begrenzen is het helder hebben van de grenzen of regels. Een belangrijke regel die wij thuis hanteren is:
- Niet huilen als je je zin niet krijgt. Het is prima om te huilen als een kind pijn heeft of oprecht verdriet uit bijvoorbeeld gemis. Dat is heel anders dan een scene maken omdat het in de supermarkt iets niet krijgt dat het wil, zoals snoep, chips of bepaalde frisdrank.
Tiener
Als kinderen ouder worden heeft het begrenzen meer uitleg nodig. ik heb nooit zo geloofd in een kookwekker zetten tijdens het gamen bijvoorbeeld. Ik liet mijn zoon gamen en zag al snel de neiging tot verslaving. Met hem er over in gesprek gaan bracht veel bewustzijn. Niet dat het daarmee makkelijke werd, dat niet. Kortom, het begrenzen wordt een onderwerp van gesprek. Meer over gameverslaving in het artikel hier.
Spelen is meer dan genoeg
Er lijkt bij sommige ouders en instanties een behoefte te zijn om een kind al heel sen aan de mentale ontwikkeling te doen willen en excelleren.
Wat nu, als spelen tijdens de vroegste fase nu juist precies dat is, wat het best is voor de ontwikkeling van een kind. Samen…
Stel een kind is hoogbegaafd. Een kind dan speciaal onderwijs geven, of juist iets met de handen leren, omdat het juist al zo ver voor is op het vlak van het mentale.
Consequent zijn
Wij zijn als ouders in een aantal dingen inconsequent. Als wij iets beloven komen wij het niet altijd na. Dat is voor sommige mensen een ‘doondzonde’, zo lijkt het.
Vaak wordt een belofte gezien als een voornemen. Ik kan in de ochtend het voornemen hebben, en zelfs zin hebben om iets te geen doen. Gedurende de dag kan er iets veranderen, waardoor dat gevoel verandert. En dan passen wij onze plannen aan. Het kan dan dus voorkomen dat wij een kind teleurstellen. En dan leggen wij dat uit.
Tevens vertellen we dan ook elke keer, dat wij ook vaak dingen doen, leuke dingen, die wij van te voren niet belooft hebben. Het verhaal heeft meerdere kanten.
Communicatie en authenticiteit
Bij baby’s horen ouders vaak vrij snel of het huilen voorkomt uit honger, pijn of aandacht willen en of het acuut is of niet.
Als een peuter of een kleuter valt en je gaat er als ouder niet gelijk naartoe, dan spelen ze soms gewoon door, als ze denken dat ik het niet heb gezien. Als ze zien, dat ik het wel heb gezien, beginnen de kinderen eerder te huilen.
‘Uiteten’ in eigen huis
‘Mama, ik wil weer een keertje uit eten, zullen we vanavond bij het tapas restaurant gaan eten alstjeblieeeeeft’. Ik twijfel, heerlijk een avondje niet koken, gezellig ergens aanschuiven, quality time, het doet ons meestal goed…Er is ook een ‘maar’…het prijskaartje staat me tegen, weer in de auto stappen, parkeerkosten…en dan natuurlijk het eten zelf. In Schiedam was uiteten gaan laagdrempeliger, we woonden in het centrum met overal restaurantjes…ook na school gingen we geregeld even ergens wat drinken met wat lekkers erbij…die verleidingen zijn nu een stuk minder.
Rogier komt met een leuk idee: ‘laten we thuis ‘restaurantje spelen’. Ik ben de kok, 1 iemand helpt me en de jongste mag de ober zijn. Samen wordt er een menu in elkaar gezet en Lola gaat aan de slag met menukaarten.
Die avond voelt het werkelijk als ‘uit eten’. De sfeer is goed, ik blijf heerlijk zitten en geniet van alle lekkere tapas gerechtjes. Lola neemt haar ober rol heel serieus en vind het heerlijk om iedereen te bedienen….al met al is ze in haar element. Het mooie is dat het echt anders voelt als ‘normaal’, waar we ook heus lekker met elkaar koken en eten. Iedereen blijft toch net wat langer rustig zitten en er is meer aandacht voor de gerechten.
Volgende week ben ik aan de beurt en wordt er in ons huiskamer restaurant Indisch geserveerd. Een nieuwe traditie is geboren…
Begrenzen
Iedere ouder herkent de situatie dat als je kind iets niet wilt, bijvoorbeeld aankleden, je dan als ouder boos wordt, gaat forceren, snauwen etc.
Mijn reactie was als volgt: ik hield het kind stevig vast en bleef, met rustige stem, steeds herhalen: ‘ik laat je weer los als je meewerkt, of als je naar me gaat luisteren’.
Dat kon best even duren voordat het zover was. Eerst komt er een lading boosheid, frustratie uit. Kinderen voelen feilloos aan of er ruimte is om toch hun zin te krijgen of dat het kansloos is. Met het vasthouden geef je ze tegenwicht en ook veiligheid, met je rustige stem laat je zien dat je niet onder de indruk bent en zeker weet dat je kind weer rustig gaat worden. Het werkte altijd….
Begrenzen gaat voor mij ook over zelfrespect. In hoeverre laat jij je kind over jou grenzen gaan? Hoe meer jij als ouder in je kracht gaat staan, hoe beter je weet wat je grenzen zijn. Begrenzen gaat dan ook niet vanuit frustratie of irritatie, maar vanuit kracht. Dit is een mooie spiegel voor kinderen.
Als ze ouder worden heeft het begrenzen meer uitleg nodig. Ik heb nooit zo geloofd in een kookwekker zetten tijdens het gamen. Om maar een onderwerp te noemen… Ik liet mijn zoon gamen en zag natuurlijk eerder dan hij de neiging tot verslaving. Met hem daarover in gesprek gaan en blijven bracht veel meer zelfbewustzijn. Ik vroeg hem na een poos gamen: ‘hoe voelt je lijf? Vind je het nog leuk? Welke andere dingen vind je leuk om te doen vandaag? Lukt het je zelf om te stoppen, of moet ik je helpen? Merk je aan jezelf dat het blijft trekken om te willen gamen? Als ik je zou laten zou je dan de hele dag gamen? etc.
Het is een balans vinden tussen zelfbewustzijn creëeren op het gedrag en grenzen trekken omdat jij als ouder beter overziet wanneer gedrag problematisch wordt. De belangrijkste les voor mij was toch wel dat het helpt om niet teveel de nadruk te leggen op het stoppen met gamen, maar meer de nadruk op een andere invulling zoeken zoals sport of een hobby.
Huilen om de ‘juiste’ reden?
Of het nu jongens of meisjes zijn. Huilen bij het hebben van pijn of verdriet is belangrijk. Het heeft een functie, het helpt je onder andere te communiceren om te overleven.
Naarmate kinderen groeien leren ze woorden en krijgen ze meer tools om te communiceren. Toch kwam het regelmatig voor dat één van onze kinderen ging huilen als het zijn of haar zin niet kreeg. Daar is huilen ‘niet voor bedoeld!’
Kortom: Niet huilen als je je zin niet krijgt. Een mantra dat wij als ouders vaak hebben herhaald. En bij het derde kind hielp het oudste kind ons daar soms bij.
Nu ze wat ouder zijn en wat meer om zich heen kijken zien ze wel eens een kind huilen en zeuren als het iets niet mag, ze kijken me dan veelbetekenend aan…
Spreekwoorden
Ooit kreeg Rogier bij het afscheid van de basisschool een spreekwoordenboek cadeau. Diegene zal het vast leuk vinden dat dit boekje vandaag de dag nog populair is bij onze kinderen….niet vanzelf … Toen we thuisonderwijs deden vorig jaar gebruikten we de spreekwoorden als dictee materiaal….nu zetten we het in ter inspiratie als we hints spelen. Hints is sowieso een leuk spel om samen te doen. Het daagt je uit in creativiteit, toneelspel, geduld en woordenschat. Ik hou ervan het leuke met het leerzame te combineren…vaak ontstaat zoiets. Waarom zijn die spreekwoorden dan zo ‘belangrijk’? Het is een stukje cultuur, een geschiedenis die bij Nederland hoort. Of zoals een logopediste mooi verwoord: ‘Spreekwoorden of uitdrukkingen gebruiken, is als de “finishing touch” in een culinair gerecht. Het geeft je verhaal vaak nèt iets meer kleur. Het is de “smaakmaker” in een bericht en dit prachtige taalinstrument mag niet verloren gaan. Gezegdes maken elke taal rijker en speelser.’
Om hints nog een tintje uitdagender te maken doen wij het vaak zo: je maakt 2 of meerdere teams. Je bedenkt allebei een woord (of dus gezegde), je wisselt dit uit met degene die gaat uitbeelden van het andere team. Welk team vervolgens als eerste raadt heeft een punt.
Veel plezier en laat even weten hoe ze het vonden:-)
Gameverslaving
Veel nieuwberichten flitsen aan een mens voorbij. Wanner zou je als mens verslaafd zijn aan nieuws? Kan dat uberhaupt?
Afgelopen week zag ik een bericht, ik zal het opzoeken en een link in het artikel plaatsen, over dat China servers waar het spel ,de game, Frotnite op draait uit de lucht ging halen en het gamen voor kinderen, jeugd zou willen gaan beperken tot een bepaalde hoeveelheid uren per dag.
Kijk daar begint de slang zichzelf op te eten. Nu begint men door te krijgen dat het in vele opzichten te ver gaat. Mensen groeien zo ongezond op, dat ze zelfs daardoor niet meer inzetbaar zullen zijn als gezond werkende mensen, die met iets anders dan voor een scherm zitten, hun handen kunnen gebruiken en kunnen werken, iets kunnen manifesteren anders dan laveloos voor een scherm te hangen.
Ik ben niet onder de indruk dat een land als China het doet, om de mens te beschermen om wille van de levensvreugde van het mens. Wel als het de collectieve arbeidsproductiviteit in gevaar brengt. Ook nu weer is het zoeken in de Hema naar een product dat niet ‘made in China’ is. Zelfs producten voor het geliefde en gekoesterde feest van Sint Nicolaas komen doorgaans niet uit Nederland.
En hier doet China een hele mannelijke ingreep. Servers worden uitgezet. In Nederland verwacht ik dat men dat niet doet, en dat men de ouders adviseert in gesprek te gaan met het kind. Om vooral veel te vragen waar het kind behoefte aan heeft. Wat het kind wil… Wat dus voorlopig als gevolg zal hebben, dat veel kinderen in een lange verslaving zullen blijven hangen, en mogelijk later hun ouders de schuld zullen geven, want ze grepen niet in, ze hebben hun hele jeugd achter een scherm gehangen. Kort gezegd. Misschien zijn er die met veel dankbaarheid terugkijken dat ze meer dan drie uur per dag mochten gamen, het is een vrij land (zo is mij verteld).
Wij hebben zelf ook een moment gekend dat de game verslaving wat ons betreft, als ouders, schadelijke vromen had aangenomen voor het kind.
Daarom vroeg ik aan onze zoon, de oudste om hier een stukje over te schrijven. Hier is zijn relaas, twee jaar later, hij is nu 13 jaar.
‘Een tijdje geleden, toen ik 11 was(zo een twee jaar geleden), was ik verslaafd aan Fortnite.
Wat is Frotnite: een multiplayer battle royaal game waar je van de 100 mensen de laatste over moet zijn door iedereen neer te schieten het ziet er beetje cartoonachtig uit het is een van de populairste games ooit geweest
Ik speelde ongeveer 2 tot 4 uur per dag en soms nog meer samen met vrienden. Als ik moest stoppen wist ik niet wat ik moest doen en ik had nergens meer zin in, op een gegeven moment moest ik van mijn ouders minder gaan gamen en iets anders gaan doen soms namen we 1 uur per dag voor maar dat hield ik dan even vol en werd het al weer steeds langer. Op een gegeven moment vond ik Fortnite niet meer zo leuk maar dat hielp ook niet want dan ging ik gewoon een andere game spelen. Ik denk wat mij het meest heeft geholpen is dat ik andere dingen leuk ging vinden zoals een hobby of sport en daardoor alleen soms game om te ontspannen, wat ik ook fijn vond was om een offline Adventure game te gaan spelen zodat je ook minder druk heb van vrienden die vragen of je online wilt en dat het ook leuk is om zelf te spelen en niet perse anderen nodig hebt om het leuk te vinden. Ik zou ook alleen aan het eind van de middag of in de avond gamen want als ik al in de ochtend begon is alles wat ik daarna doe erg saai.’
Ik wil er als ouder nog het een en ander aan toevoegen.
Het leek er duidelijk op dat de dag aan elkaar hing van dingen die hij most doen, naar school, eten, ….. tussen de momenten van gamen door. Alhoewel wij eerst nog zonder internet een gameconsole hadden gekocht hebben we later toegestaan de internet aansluiting er in te pluggen.
Deel ongezien, werd de tijd achter het scherm steeds langer. Als hij niet aan het gamen was voelde ik duidelijk, dat hij met zijn hoofd al wel aan het wachten was, wanneer hij er weer me verder kon. Tevens waren er meerdere vriendjes die, als hij niet online was, een berichtje stuurde, of hij online kwam.
Omdat ik het te veel vond, besloten we met hem te praten. We hebben een beeld geschetst en voorgerekend, dat als hij zo door zou gaan, hoeveel jaar hij dan na een jaar of 10 achter de game zou hebben gezeten, en wat hij dan gemist zou hebben. Wat andere kinderen doen, wat wij als kind deden als hij er achter vandaan zou komen. Omdat ik zelf de ervaring heb, dat verbieden een averechts effect kan hebben, was de eerste stap hem te vragen wat hij zelf een gezonde hoeveelheid tijd vond om per dag aan het gamen te besteden. ik weet niet meer waar hij mee kwam, maar we spraken af dat hij zich daar aan zou houden en gaven hem de ruimte het zelf te doen.
Al heel snel was duidelijk dat het niet lukte. Wij gingen er strakker op letten, maar ook dan kwamen er steeds verzoeken toch iets langer, of ……. En we hadden het idee, dat de tijd dat hij niet gamede, hij aan het wachten was ,dat hij weer mocht.
In een aantal pogingen, perioden getracht er uit te komen. Dit lukte echter niet.
Dus kwam datgene wat we beter gelijk hadden kunnen doen. Een full stop. Eerst maar eens een maand helemaal zonder. Zoek iets om te doen als je niet op school zit, waar je blij van wordt. Waarom wil je graag van school naar huis, omdat je dan verder kan met …..
Vul het zelf maar in.
Tevens tocht weer de kaders stellen. Je gaat iets doen met muziek. Kies zelf wat. Je gaat iets doen met kunst, tekenen, schilderen, knutselen, ……
Mocht je dit lezen en als ouder worstelen, of twijfelen wat te doen aan het feit dat je kind ‘verslaafd’ is aan gamen. Begin met full stop. We zijn als ouders zelf ook niet opgegroeid met zo veel scherm. En alhoewel in de schoolboeken het schermgebruik enorm wordt gepromoot, neem daar zelf een standpunt in. Praten en de verantwoordelijkheid bij het kind leggen, kan je proberen, maar ik verwacht niet dat het gaat werken. De games zijn met veel mensen, die er voor gestudeerd hebben, en veel ervaring hebben opgebouwd heel verslavend.
Dus net als China. Machine weg. Stoppen. En voor een periode van een aantal maanden iets anders waar een kind ook echt enthousiast van wordt.
Daarna mogelijk gedoceerd weer het scherm terug. In overleg welk spel wel en welk niet.