Verslag van een
systemische zoektocht
naar [mijn] Nederlands-Indische verleden

De essentie van mijn schrijven heeft te maken met het overduidelijke onderscheid dat er gemaakt wordt tussen groepen mensen met een overtuiging en een gevoel van superioriteit van de een naar de ander. De ander minderwaardig, in elk geval niet gelijkwaardig. Een persoon of een groep die zijn of haar wil oplegt aan 1 of meerdere anderen. Hoe te denken, hoe te doen en zelfs wat te voelen, waar bang voor te zijn, wat belangrijk te vinden. En alhoewel de geschiedenis misschien ‘spekkoek’ is (gelaagde en gedetailleerd samengestelde beslagdelen) vormt de belangrijkste paralel met vandaag de dag dat zowel het gevoel als de overtuiging van gelijkwaardigheid tussen en in mensen nog steeds in ongelijkwaardigheid functioneert.

MMAP en Tijdlijn

Tijdlijn Indië

Eigen geschiedenis

‘Op 7 januari 1942 trouwen mijn opa en oma, nog vlak voor de bezetting. Mijn opa (Arie) wordt, na 1 maand getrouwd te zijn, krijgsgevangene genomen en moet werken in Japan. Hij werd als leider van een groep tewerkgesteld bij de kopersulfaatfabriek. Hij heeft heel veel moeten ondergaan aan wreedheden, ziekte, uitputting en vernederingen. Hij heeft de ergste dingen nooit verteld, het heeft hem zijn hele leven daarna zwaar getekend. Het duurt 3,5 jaar voordat hij mijn oma weer ziet. Ondertussen weet zij niet hoe het met hem gaat, of hij nog leeft en waar hij is.

Mijn oma moest met haar ouders en gezin als buitenkamper overleven, met breien, koken en het maken van jute broeken, dat leverde 1 dubbeltje per broek op. Zo zijn ze gehavend de oorlog doorgekomen. In 1942 verloor ze haar broer Nono (Harvey) die als vliegenier omkwam, dat heeft haar en haar gezin ten diepste geraakt. Na 68 jaar (!) is op 21mei 2010 tijdens een plechtige bijeenkomst bij het Nationaal Militair Museum te Soesterberg een monument onthuld, waar zijn naam staat gegraveerd. Zij en een deel van de familie waren erbij.

Indie is bevrijd op 15 augustus 1945. Ze zagen elkaar kort daarna voor het eerst weer terug.

Na de oorlog breekt de Bersiap periode aan, jonge revolutionairen die dood en verderf zaaiden tegen de Nederlanders en Indischen. Heel veel angst en spanningen kenmerkte deze periode, van een bevrijding was voor hen geen sprake.. Mijn opa en oma zijn 2 keer beschoten toen ze in de auto zaten, mijn oma was toen zwanger van haar eerste kind. Na een korte omstreden koloniale oorlog vond in 1949 de souvereiniteitsoverdracht plaats, waarna de grote trek van Indischen naar Nederland begon.

In 1959 zijn mijn opa en oma met 4 kinderen naar Nederland met groot verlof gegaan, in Nederland kregen ze te horen dat terugkeer vanwege de Nieuw Guinea kwestie niet mogelijk was’.

Bron: uit de grafrede op mijn oma’s begrafenis, geschreven en verteld door mijn vader, Harvey de la Rambelje

Toen ze uit Indonesië voeren, verwachte mijn opa en oma nog steeds dat ze er zouden terugkeren. Mijn vader geeft aan dat hij als 7 jarige al wist dat dit niet zou gebeuren.

Mijn oma bloeide op aan boord. Er was een overvloed aan eten, aangeklede diners en vermaak. Mijn opa is de hele reis (zee)ziek geweest.

Ze werden in Nederland ontvangen door familie. Ze zijn bij familie ingetrokken en dat was, met 4 jonge kinderen en een getraumatiseerd oorlogsslachtoffer behoorlijk intensief.

Er werd van de Indo-Europeanen verwacht dat ze zo snel mogelijk aan het werk gingen en pas toen mijn opa een brief kreeg van zijn werkgever uit Indonesië (de ambassade) met zijn ontslag besefte hij pas dat hij zijn toekomst in Nederland moest gaan opbouwen.

Hij zou zijn thuisland nooit meer terugzien in dit leven en zoals voor veel Indo-Europeanen, was alle focus gericht op de toekomst en het mogelijk nog Hollandser zijn dan de Hollanders zelf. Het leven hier werd gekleurd door de diepe behoefte ‘erbij te horen’, erkenning te krijgen, dat ze weliswaar een kleurtje hadden en ander eten aten, maar toch ook vooral Nederlander waren.

Mijn opa heeft nooit de juiste plek verworven qua werk in Nederland. Er is altijd een spanningsveld geweest tussen zijn kunnen en zijn positie, het is nooit samengevallen. Ze woonden in een klein huis met 5 kinderen, mijn oma kreeg op latere leeftijd haar vijfde zoon, en 8 jaar heeft ook haar moeder ingewoond. Opa heeft zijn (oorlog)trauma’s nooit kunnen verwerken en overleed aan hartklachten.

Mijn oma heeft haar hele leven veel verhalen vertelt over haar leven in Indonesië. Dit deed ze in geuren en kleuren en tot in de kleinste details. Haar geheugen met betrekking tot haar leven in Indonesië is indrukwekkend te noemen, sommige verhalen heeft ze tot in den treuren vertelt. Een deel hiervan is vastgelegd op tape en bevind zich in Leiden. Ze heeft ook zelf bandjes ingesproken en aan al haar kinderen gegeven. Haar herinneringen aan ieders jeugd, mooie en leuke bijzonderheden.

‘Heeft zij haar talenten volledig kunnen benutten? Ja, als het om haar gezin ging wel (haar taarten waren ware kunstwerken). Veel minder als het om haar vaardigheden en creativiteit ging. Dat heeft haar wel altijd bezig gehouden, en de verhalenverteller in haar heeft dit gemis aan erkenning willen markeren’, aldus Harvey.

Dit (beknopte) stukje eigen geschiedenis heb ik geschreven naar aanleiding van een aantal gesprekken met mijn vader, Harvey de la Rambelje.

Meta lessen

Ik heb veel verhalen van mijn oma gehoord over Indonesië, ik heb er werkstukken over gemaakt en familieopstellingen gedaan m.b.t Nederland-Indie en toch kon ik er voor mezelf nooit eerder een duidelijk geheel van maken. Dat intrigeert me. Wat maakt dat ik er nu in duik en het zo helder wordt? Ik zie nu de familiegeschiedenis met kennis over de tijdlijn, de geschiedenis. Ik zie verbanden zowel met mijn huidige wereldbeeld als op persoonlijk vlak.

Mijn onderzoek naar een deel van mijn eigen geschiedenis geeft mij inzichten en ook heling. Het voelde als een real time familie opstelling. Aan de hand van een aantal vragen zal ik hier dieper op ingaan.

Wat vond men moeilijk om over te praten?

Zwijgen lijkt kenmerkend te zijn in Nederlands-Indische families. Mijn opa zweeg over alle gruwelijkheden die hij heeft ondergaan in de oorlog. Hij wilde mijn oma er niet mee belasten. Het lijkt erop dat dit ‘zwijgen’ meer spanning opleverde en uiteindelijk van binnen explodeerde.

Had men moeite met een deel van de eigen afkomst en voorgeschiedenis? Waar was men in ontkenning? Eigen roots?

Wat ik me nu pas werkelijk realiseer is dat mijn opa zich ‘beter’ voelde dan de Indonesische bevolking. Hij voelde zich vooral Nederlander.

Zijn voorvader is een blanke fransman (religieuze vluchteling, de Hugenoten). Tijdens de koloniale periode heeft een groep blanke West-Europese mannen een grote groep van ongeveer 200.000 nakomelingen voortgebracht, die volgens de Nederlandse administratie 2 rassen hadden of rassenloos waren. Het lijkt erop dat deze groep zich superieur voelde ten opzichte van de volbloed Indonesische bevolking en haar loyaliteit hield naar de blanke West-Europese vaderlijke lijn. Alleen de blanke man en vrouw zagen deze mensen zelf niet voor gelijk aan.

Stel je eens voor, je woont in een warm, tropisch, groot land, Indonesië, je hebt in dat land een bepaalde status, goeie baan, mooi huis met bediendes en je hebt zowel een Indonesisch als Nederlands paspoort. Nederland is een land heel ver weg, een land wat in geen enkele opzicht lijkt op het land waar je woont. Dit verre, koude land bekleed alle belangrijke posities in Indonesië en ook jij wordt door deze ‘Hollander’ aangestuurd. Deze Hollanders hebben jou nodig en belonen je met waardering en een bovengemiddeld salaris.

Er vormt zich een nieuwe groep mensen (voor zover ik nu weet) uit zeer verschillende etnische achtergronden. Er is geen naam voor, hoe deze groep mensen in te delen? Men worstelt ermee op de administratie en zodoende krijgen ze allebei de identiteiten. Waarbij het blanke ras zich superieur voelde en deze groep systemisch in het midden verstrikt lijken. Administratief twee rassen in de realiteit van het leven ‘thuisloos en zoekende’.

Het eigen gevoel van ‘ik ben beter dan zij’, glashard terug gespiegeld. In Indonesië word je gezien als ‘verrader’, loyaal aan de onderdrukker, de Nederlandse overheerser, wil je dan nog met Indonesië worden geassocieerd? ‘Het ogenschijnlijk enige perspectief is jezelf te bewijzen en vooral niet te mopperen en er het beste van maken. Zelfs al word je verteld dat je moet eten wat de pot schaft en dat er niet Indisch wordt gekookt. Laat dat nou net, zeker voor de Indische vrouw, een zo belangrijke uitingsvorm zijn’. Zie onderstaande link voor deze uitspraken:

https://vimeo.com/388307014#t=1555s

Mijn oma’s familie heeft een Portugese achtergrond. Zij als kind en later als volwassene had veel meer en beter contact met de lokale bevolking. Ze had een bijzondere band met ‘oma’ Matulesi, een Ambonesische (Ambonees) die als een soort kindermeisje bij het gezin werkte.

Ook in Nederland is Indonesië voor haar nog heel levend. Middels haar vele Indische koken en verhalen vertellen. Alsmede de verhalen over mystieke ervaringen.

Ze maakte ooit een opmerking over een moment vlak voor haar trouwen. Ze zei tegen haar aanstaande man, wijzend naar de huid van haar arm, ‘jou huid is niet donkerder of lichter dan die van mij, dus jij bent niet van mij en ik niet van jou’.

Dit impliceert dat ze zelf een onderscheid maakte. Wat als er wel een verschil in kleur was? Wat als haar man lichter of donkerder van kleur was geweest? Waren ze dan niet gelijk?

Spirituele duiding

Mijn vader vertelt mij dat zijn opa na zijn dood gelijk naar Indonesië ‘reist’. Met deze woorden was voor mij de cirkel rond. Terug naar zijn eigen roots, daar waar zijn hart lag. Weer verbinden met zijn thuisland en zodoende heling vinden.

Afsluitende vragen

Wat zou het hebben betekend als mijn opa ipv na zijn dood, tijdens zijn leven naar Indie terug zou zijn geweest? Niet perse letterlijk, maar qua energie. Nu heeft hij ‘besloten’ om er nooit meer op terug te komen. Wat waren zijn twijfels? Zijn boosheid? Zijn gevoel van onrecht? Zijn gemis?
Hij was in de veronderstelling dat hij een keuze had, ipv zijn gecreëerde werkelijkheid, het Nederlander zijn in Indonesië, zonder ooit in Nederland te zijn geweest. Zonder hartsconnectie.
Mag je iemand laten kiezen tussen allebei je identiteiten?

Persoonlijke duiding

Mijn ‘reis’ naar Nederlands-Indie heeft me veel heling gegeven. Ik voel me helderder en lichter. Ik heb me ook nauw verbonden gevoeld met mijn grootouders. Vooral met mijn opa die ik een stukje beter heb leren kennen (ik was 9 toen hij overleed). Ik voel compassie voor hem en begrip.

Ik voel ook respect voor mijn oma die op haar manier een stukje Indie aan haar gezin en aan mij heeft doorgegeven. Ik begrijp waarom haar verhalen vertelt en herhaald moesten worden.

Net als dat het voor mij van belang voelt dat ik mijn verhaal ‘vertel’. Vanuit mijn context. Met veel ondersteuning middels internet, waardoor het mogelijk is om vele interviews en verhalen van mensen te bekijken en beluisteren, waar ik in de Facebook groep ‘de Indische kwestie’ veel leer over de consequenties van verdeel en heers. Ik voel ook compassie en begrip voor deze mensen, die nog steeds zoeken naar berusting.

Waarheid maakt vrij en zolang deze ‘waarheid’ nog niet duidelijk is uitgesproken door de Nederlandse autoriteiten blijven deze mensen voor een deel in het ongewisse.

Deze tijd waar het licht wordt geschenen op het donker en het licht wordt geschenen op het licht dat in het donker is gehouden vind er een collectieve heling plaats, binnen mensen, binnen familiesystemen, dat wat binnen werd gehouden komt nu naar buiten.

Geschiedenis wordt herschreven, middels het kunnen bundelen van levensverhalen, eigen ervaringen (dagboek) en het verbinden van mensen op het internet.

Mijn bewegingen:

koken als wezenlijk onderdeel binnen ons gezin en het leren koken als wezenlijk onderdeel van de opvoeding van onze kinderen. Het doorgeven van iets waardevols, iets dat je samen doet, voor elkaar en door elkaar. Samen koken en samen eten werkt verbindend. Leren over en het maken van helende voeding is voor mij de essentie. Ook geur voelt heel wezenlijk. Mijn favoriet is de geur van limoenblad tijdens het Indische koken, maar ook de smaak van nootmuskaat en kruidnagel vind ik heerlijk. De eerste keer dat ik voet zette op Indonesische grond werd ik overweldigd door een diep gevoel van herkenning, thuiskomen, aarden dit kwam voornamelijk door de geuren.
Onze kinderen bewust opvoeden in die zin dat ze leren, niet alleen met hun hoofd, maar zeker ook met hun gevoel en met hun handen. Samen fröbelen, bloemen maken van crêpe-papier, ingegeven door mijn oma.
Gaan staan, verdiepen, bewustwording van de dynamiek in het eigen systeem en dat in het groter geheel. Op basis daarvan grenzen trekken, verantwoordelijkheid nemen en me uitspreken. Zeker nu dat kan, met alle middelen die we hebben om te zoeken, te vinden, te verbinden en te delen. Het was iets dat ten tijde van mijn geboorte nog niet mogelijk was. Ik schreef mijn eerste werkstuk met de hand.
Aandacht voor natuurlijke schoonheid. Het ‘vrouw zijn’. De vrouwelijkheid van puur natuur. Limoenblad, de manieren van een prinses, de gulzigheid van het eten met je handen, wat vind ik het allerlekkerst? Henna voor in je haar, olie voor op je huid, de dans der wiegende heupen, verleidelijk en sensueel. Genieten van …

Volgende thema’s waar ik over ga schrijven:

link met de Hugenoten
Vrijheid van spiritualiteit
Ode van de schoonheid van het vrouwelijke

Nederlands Indië

Het koloniale verleden…

Indonesië, een rijk land, met vele specerijen: porselein, zijde, damast, edelstenen en goud en ook peper, kruidnagel, nootmuskaat…wat heeft het ook de Nederlandse keuken verrijkt. , zoals kruidnagel, peper, nootmuskaat, kaneel, foelie) En ook koffie, thee, rubber zijn belangrijke rijkdommen. Daarnaast mijnbouwprodukten zoals aardolie, tin, koper, bauxiet etc.

#vragen: Hoe kan het dat Indonesië niet een heel rijk land is?

1602 oprichting VOC: De Vereenigde Oostindische Compagnie

De eerste Hollanders zetten eind 16e eeuw voet aan wal in Batavia, het huidige Jakarta. Na de 80 jarige oorlog (eindigt in 1648 vrede van munster) is er geld nodig en een handelsovereenkomst met het veelzijdige Indonesië is een goeie bron van inkomsten voor Nederland. Het was destijds het grootste handelsbedrijf ter wereld

I8e eeuw: ook de Engelsen willen een graantje meepikken en onder deze druk worden in 1798 alle bezittingen en lasten door Nederland overgenomen: begin koloniale periode.

#observatie: zolang Nederland en Indonesië deze handelsovereenkomst hebben op basis van producten en goederen lijkt dat een prima win-win situatie. De ellende lijkt te beginnen als Nederland meer macht wil en haar normen en waarden wil opleggen aan de bevolkingen (cultuurstelsel) en ook nog meer geld wil verdienen aan Indonesië.

1830 cultuurstelsel

Bedacht door Johannes van den Bosh, in opdracht van Koning Willem 1

Javaanse boeren worden uitgebuit en moeten 20% van de oogst afstaan, dus de boeren gaan produceren voor de Europese markt, daar valt meer te halen, ook zij moeten overleven en hun gezin onderhouden. Het ging om het verbouwen van koffie, thee, suiker, indigo. Vooral suiker moest snel worden verwerkt en leidde tot fabrieken waar dan weer mensen voor nodig waren, die weer werden gehaald uit China, Arabië, etc. Er komt een immigratiestroom op gang en dus meer vermenging van bevolking.

Er werden enorme winsten gemaakt eind 18^e eeuw was Nederland wereldhandelaar (75%) van de koffie.

Het gevolg, hongersnood in Indonesië.

#trigger: hoe is het mogelijk dat zo een rijk land, vol specerijen, vol landbouw, vol gewassen beland in extreme hongersnood en armoede?

Vele koloniale oorlogen volgen, de guerrilla oorlog (Java oorlog) kost 15.000 Nederlanders en 250.000 Indonesiers het leven.

Java oorlog: 1825-1830

Nederland ‘wint’ deze oorlog, maar dat kost ze veel geld, middels het cultuurstelsel proberen ze nog meer winst te behalen.

#vragen: Hoe kan het dat Indonesië niet een heel rijk land is?

#trigger: hoe is het mogelijk dat zo een rijk land, vol specerijen, vol landbouw, vol gewassen beland in extreme hongersnood en armoede?

Het KNIL (Koninklijk Nederlands Indisch Leger)

Het Knil bestaat zowel uit Europese als inlandse soldaten.

Europese soldaten waren Zwitsers, Duitsers, Engelsen, Belgen en Fransen.

Na de tweede wereldoorlog bestond 80% uit Indonesische soldaten en 20% was Europees.

#vragen: Waarom kwamen de Indonesische soldaten niet in opstand, ze waren flink in de meerderheid? (Ik begrijp dat Indonesië nog niet 1 land was, ze zagen elkaar niet als landgenoten)

#trigger: Indonesische soldaten werden ingezet om onder Nederlands regiem te vechten tegen hun landgenoten.

#trigger: Nederland liet bestaande machtsstructuren bestaan. De sultan bleef in zijn positie maar onder het bevel van Nederland. De bevolking ziet dit niet direct. (Indirect regeren).

#vragen: Waarom kwamen de Indonesische soldaten niet in opstand, ze waren flink in de meerderheid? (Ik begrijp dat Indonesië nog niet 1 land was, ze zagen elkaar niet als landgenoten)

#trigger: Indonesische soldaten werden ingezet om onder Nederlands regiem te vechten tegen hun landgenoten.

#trigger: Nederland liet bestaande machtsstructuren bestaan. De sultan bleef in zijn positie maar onder het bevel van Nederland. De bevolking ziet dit niet direct. (Indirect regeren).

#paralellen:

Hoe komt het dat de bevolking niet massaal in opstand komt vanwege het schenden van de grondwet?
Autoriteiten worden ingezet om demonstranten met geweld weg te jagen.
Nederland lijkt te rapporteren aan een wereldmacht, het uitrollen van de agenda, the Great reset, de bevolking ziet dit niet direct.

1900: ethische politiek

1911: Indonesië is volledig in handen van Nederland.

irrigatie: landbouw verbeteren
Emigratie: overbevolking tegengaan
Educatie

Nederland wilde de inlanders ‘beschaven’, de welvaart verbeteren.

De welvaart werd ook wel verbeterd, betere infrastructuur, beter onderwijs en ook de wisselwerking met andere landen verbeterde. (Suezkanaal, stoomscheepvaart, vliegtuig, elektriciteit).

#vragen: Hele nobele uitgangspunten uiteraard. Hoe komt het dan toch dat dit geen succes had? Waren de Indonesiers dan niet heel dankbaar dat ze zo ondersteund werden in het proces van ‘beschaven’? Er werden toch veel dingen beter?

De meeste Indonesiers werden (afhankelijke) loonarbeiders. Dus ondanks dat ze ook gebruik maakten van verbeterde omstandigheden, was het nog altijd heel duidelijk dat de Nederlander de macht had. Er kwam een nieuwe lading Nederlanders en ze namen hun vrouwen mee. Waar de Nederlandse man eerder nog mengde met de Indonesische vrouw, stak de Nederlandse vrouw hier een stokje voor. Nederlanders pasten zich minder aan aan de lokale bevolking en voelde zich steeds meer verheven boven de Indonesiër.

#observatie: de man wilde zich vermengen en de Nederlandse vrouw voelde zich ‘beter’ dan de Indische vrouw. Andersom mengen was ‘ondenkbaar’ (de Europese vrouw met de Indische man).

De vrouw voelde zichzelf ‘te goed’ voor ‘de andere man’.

Nederland kreeg ‘maar geen grip op de bevolking’ (hoezo geen grip, waarom moeten ze überhaupt grip krijgen op de bevolking?) en stuurde begaafde Indonesiers naar Nederland, waar ze een hoge opleiding genoten.

Dit werkte averechts, de teruggekeerde opgeleide Indonesiers kregen geen bevoegdheid en inspraak en werden de felste nationalisten (Soekarno)

#vraag: wat zou er zijn gebeurd als deze opgeleide Indonesiers wel op de juiste plek waren gezet? Als het werkelijk te doen was om het land te ondersteunen in het verbeteren van landbouw en onderwijs, niet voor eigenbelang en meer geld in het laatje, maar voor een eerlijkere samenwerking?

Er kwamen nationalistische bewegingen, de PKI was een communistische partij en de PNI streed voor een onafhankelijk Indonesië.

Deze vormden voor Nederland een bedreiging, zeker met de crisis van de jaren 30. Censuur vierde hoogtij, vrijheid van meningsuiting werd beperkt. Koloniale politie kreeg meer bevoegdheden, alleen partijen die Nederlands-Indie steunde (met nadruk op Nederland) kwamen in de regering.

#trigger: alleen partijen die het beleid van de huidige regering steunt worden herkozen…..waar herken ik dat toch van…

#observatie: de man wilde zich vermengen en de Nederlandse vrouw voelde zich ‘beter’ dan de Indische vrouw. Andersom mengen was ‘ondenkbaar’ (de Europese vrouw met de Indische man).

#trigger: alleen partijen die het beleid van de huidige regering steunt worden herkozen…..waar herken ik dat toch van…

#paralel: censuur is er altijd al geweest, maar wordt nu zo zichtbaar. Denk aan alle twitteraccounts die worden verwijderd, zelfs van de vorige minister president van Amerika. Alle YouTube kanalen, heel veel levenswerk van mensen in 1 druk op de knop weg.

Censuur is zo oud als de weg naar Rome…denk aan de enorme lijst verboden boeken van het Vaticaan. Deze verboden lijst is trouwens eerst in Nederland opgesteld en het Vaticaan heeft dit later overgenomen tot 1964.

Eind 1941 Japan valt aan

8 maart 1942: Japan dwingt onvoorwaardelijke overgave af en de Nederlandse overheersing wordt weggevaagd. De Nederlandse taal wordt verboden, standbeelden worden weggehaald etc. Dit alles voedt in eerste instantie het gevoel van nationalisme. De Indonesiërs kregen plekken op bestuurlijke functies, uiteraard niet de hoge bestuursposten, deze waren voor de Japanners. Het KNIL geeft zich over aan de Japanners. En zo wordt de situatie nog wreder.

De bevolking wordt verdeeld in binnenkampers en buitenkampers. Dit alles geheel willekeurig op basis van huidskleur en status.

Japanse Keizerrijk heeft Indonesië helemaal in zijn greep. Japanners trainen lokale jongeren en geeft hen wapens en zo voedde ze het nationalistische gevoel. Ondertussen kwijnen Nederlandse burgers weg in de Japanse kampen en miljoenen Indonesiers worden geronseld om te werken voor de Japanners.

15 augustus 1945 Na de atoombom Hiroshima geeft Japan zich over.

Bersiap periode

Als de Japanse bezetting voorbij is komt er een machtsvacuüm, na de Nederlandse overheersing en daarna de Japanse is het onduidelijk, wie heeft er nu de macht?

De jonge nationalisten zien hun kans en eisen per direct onafhankelijkheid. Soekarno en Mahatta wilden geen gewelddadige acties uitlokken met de Japanners en de geallieerden. De Pemoeda’s (nationalistische jongeren) ontvoerden Soekarno die onder druk op 17 augustus een onafhankelijk Indonesië uitroept.

De vlam sloeg in de pan toen de Britten aankwamen. De Europese kolonisator was terug. Alle woede kwam naar buiten, het volk was woest op alles wat met koloniaal gezag te maken had. Dit resulteerde in de meeste gruwelijke, brute, slachtpartijen op alle (indo)-Europeanen en ook de met de Europeanen samenwerkende Indische adel. Alles wat pro-Nederlands was werd afgeslacht. Ze hadden geen geweren of pistolen maar wel bamboe stokken met botte punten….hele gezinnen werden uitgemoord. Naar schatting tussen de 20.000 en 35.000 slachtoffers.

‘In tegenstelling tot Nederland heeft Indonesië nooit kritisch gereflecteerd op de door haar onderdanen gepleegde misdaden jegens weerloze burgers.

Ondanks daartoe herhaaldelijk te zijn aangespoord door zowel individuen als belangengroeperingen weigert Indonesië de gruwelijkheden te erkennen en daarvoor excuses aan te bieden.’ https://nl.wikipedia.org/wiki/Bersiap

#trigger: omgekeerde wereld…je wordt als land overheerst, onderdrukt, uitgebuit, klein gehouden, tegen elkaar opgezet, je mag geen gemengde huwelijken voltrekken, als de Europese man zijn kind bij een Indische vrouw niet erkent ‘verdwijnt het in de kampong’. Na jaren van onderdrukking door de Nederlander komt vervolgens de Japanse bezetting en als deze eindelijk stopt en er een nieuwe kaper (de Britten) op het toneel verschijnen is de woede allesverslindend….Goh….en dan moet Indonesië kritisch reflecteren en excuses aanbieden? Dan wordt het Nederlandse slachtoffer te weinig erkent? De Nederlander was daar in eerste instantie om in een ander land de baas te spelen…Uiteraard waren er volop Nederlanders met goede bedoelingen en intenties, echter ‘het systeem’ klopte in beginsel niet.

#eigen geschiedenis: ook mijn grootouders behoorden tot de Indo-Europeanen. Zij waren als ‘buitenkampers’ niet meer veilig. Het bizarre fenomeen deed zich voor, de Britten gaven het Japanse leger de opdracht om de Indo-Europeaan te beschermen. Van vijand naar beschermer…

Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Politionele acties

Operatie Product: gebieden rond Java en Sumatra werden verovert door Nederland. Er was vrees voor internationale reactie, die kwam middels de VN met een ‘staakt het vuren’.

Onderhandelingen verlopen stroef. De republiek Indonesia krijgt internationaal steeds meer aanzien.

Operatie Kraai: parachutisten vallen Jakarta aan, Soekarno en Mahatta worden gevangen gehouden, VN eist dat het geweld stopt, de VS dreigt zelfs het beloofde geld voor de wederopbouw van Nederland stop te zetten.

#vraag: Waarom houd Nederland zo agressief vast aan Indonesië? Ze hebben immers net zelf ervaren hoe het is om bezet te zijn?

Nederland gaat onder deze druk overstag. Alleen Nieuw Guinea blijft van Nederland.

#observatie: er wordt gezegd dat dit vooral een ere kwestie is voor Nederland. Ze willen graag een positieve bijdrage leveren en de Papoea’s ‘beschaving bijbrengen’. Ondertussen lijkt het ook een handige plek om alle Indo-Europeanen heen te sturen, zodat ze niet naar Nederland komen.

#vraag: Gaat het hier ook om andere belangen? Was Nederland ooit eerder vooral begaan met de inwoners of ging het altijd om geld verdienen?

#vraag: In 1973 graaft de VS een kopermijn uit in 1988 is de ertsberg leeg. Is er wellicht toch een ander belang geweest?

#vraag: In 1962 gaat Nieuw Guinea uiteindelijk via Amerika toch nog naar Indonesië. Waarom via Amerika, wat is er in dat jaar precies gebeurd?

#vraag: Nederland en de Verenigde Staten onderhandelen over Indonesië, Soekarno is daar niet bij aanwezig, hoe dan?

#vraag: Gaat het hier ook om andere belangen? Was Nederland ooit eerder vooral begaan met de inwoners of ging het altijd om geld verdienen?

#vraag: In 1973 graaft de VS een kopermijn uit in 1988 is de ertsberg leeg. Is er wellicht toch een ander belang geweest?

#vraag: In 1962 gaat Nieuw Guinea uiteindelijk via Amerika toch nog naar Indonesië. Waarom via Amerika, wat is er in dat jaar precies gebeurd?

#vraag: Nederland en de Verenigde Staten onderhandelen over Indonesië, Soekarno is daar niet bij aanwezig, hoe dan?

Affaire Westerling

Nog voor de eerste politionele actie werd er met veel geweld opgetreden op Zuid-Celebes. Het verzet tegen de Nederlander was daar sterk en kapitein Westerling opereerde onafhankelijk van het KNIL. Er werden standrechtelijke executies voltrokken. Het aantal slachtoffers is onduidelijk. Nederlandse bronnen zeggen ruim 5000 doden, Indische bronnen zeggen 40.000.

Westerling is nooit berecht. Van de 42 vonnissen tegen Nederlandse militairen is er geen een gericht aan een officier.

# observatie: het grip willen krijgen op de bevolking, middels het gebruik van geweld, de noodzaak tot een grote legermacht, kost Nederland geld, ze hebben dus weer geld nodig, belasting heffen, aangescherpte regels zorgt voor onvrede en onrust en zo blijft de vicieuze cirkel maar gaan.

‘Keuze’ voor Indonesisch of Nederlands paspoort

Ook wel Repatriëring genoemd. In Indonesië was je als Indo-Europeaan niet meer veilig, naar Nederland gaan werd vanuit Nederland, gezien de stagnerende economie, ontmoedigd. Verzoeken om voorschotten voor de bootreis werd vaak afgewezen.

#observatie: tussen wal en schip vallen is in deze een wel erg passende uitdrukking. Daar sta je dan voor de keuze tussen 2 landen waar je niet gewenst bent. Als iemand van een ‘niet-bestaand ras’.

‘Op 5 december 1957 verklaarde Soekarno, de president van de Republiek Indonesië, alle nog in Indonesië aanwezige Nederlanders (40.000 personen) staatsgevaarlijk en dwong hij hen voorgoed te vertrekken. Nederlandse bedrijven werden genationaliseerd en ook Sinterklaas was niet langer welkom’.

Bijna 40.000 (Indische) Nederlanders vertrokken in de maanden daarop, terwijl de economische banden tussen de twee landen vrijwel geheel werden verbroken. Op 17 augustus 1960, vijftien jaar na het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid, werden ook de diplomatieke betrekkingen met Nederland verbroken. Dit werd ook wel zwarte sinterklaas genoemd. Bron: wikipedia

Indische kwestie

‘Wat houdt de Indische Kwestie in? Erkenning van én verontschuldiging voor de onbehoorlijke behandeling van de Nederlanders uit Nederlands-Indië door de opeenvolgende Nederlandse regeringen na de Tweede Wereldoorlog. Het uitbetalen van de salarissen aan militairen en ambtenaren voor de 41 oorlogsmaanden die zij tot op de dag van vandaag niet hebben ontvangen. Het vergoeden van de geleden materiële schade als gevolg van het volledig verlies van alle bezittingen’.

Bron: www.deindischekwestie.nl

Een ander perspectief op een excuus
Hij maakt excuses voor gruweldaden.
Waar maakt hij nou excuses voor? Het woord ‘gruweldaad’, duidt alleen maar op hoe het is uitgevoerd. Hij maakt geen excuses dat het überhaupt geïnitieerd is. Hij maakt geen excuses voor het beleid, grip te willen houden, vasthouden aan, dat leidt tot ‘gruweldaden’. Knilsoldaten worden aangestuurd, welke keuze hadden ze?
Hij had kunnen zeggen: Nederland, de bestuurders, hadden de grip moeten loslaten na de Japanse bezetting. Hij had zijn excuses kunnen aanbieden voor de bestuurlijke kant van de zaak.

#trigger: wat maakt nou dat ik wel iets wist over ‘de Indische kwestie’, maar me er nooit echt in verdiept heb, laat staan me ermee verbonden voelde?

Er is genoeg rede om aan te nemen dat er genoeg vraagtekens zijn. Er is een officieel verhaal vanuit de autoriteit, waar mensen continue tegen in verweer gaan, een andere versie hebben etc. Er bestaat nu de mogelijkheid om met deze mensen te verbinden, het dus zelf te gaan onderzoeken, aangezien het vaag blijft. Om vervolgens wel zelf een oordeel te vellen en je daarin uit te spreken.

Er is een narratief, een officieel verhaal.
Er is nu de mogelijkheid zelf te onderzoeken.
Op zoek naar eigen geschiedenis, wat speelt er nog door, dit weerspiegeld wat er wereldwijd gaande is.